Linia Nauczycieli

Dzogczen to dawne duchowe nauki, które rozwinęły się w Tybecie w obrębie tradycji buddyjskiej. Nie przynależą jednak do jakiejś szkoły czy systemu religijnego. Jest to raczej wiedza, którą tybetańscy mistrzowie przekazywali bez ograniczeń sekciarstwa. Słowo „dzogczen” oznacza „zupełną doskonałość” i tak naprawdę, odnosi się do własnej nieodłącznej natury wszystkich istot, ich pierwotnego stanu, wolnego od wszystkich ograniczeń i uwarunkowań. Pochodzący od Mistrza przekaz tego stanu to samo sedno nauk dzogczen. 

Wiedza dzogczen była przekazywana z mistrza na ucznia w nieprzerwanej linii przez setki lat, aż do dnia dzisiejszego. Ponieważ jest tak bezpośrednia i niewyszukana, wykracza poza kulturowe ograniczenia, co czyni ją dostępną dla wszystkich narodowości, niezależnie od ich duchowych tradycji i kontekstu kulturowego.

Nauki dzogczen dzielą się na trzy serie: semde, longde i mennagde. Są to trzy sposoby przedstawiania nauk, każdy o odpowiednich metodach praktyki. Jednak cel wszystkich trzech jest ten sam – doprowadzenie praktykującego do ostatecznego urzeczywistnienia.

W semde, „serii umysłu”, praktykujący uzyskuje wprowadzenie w naturę umysłu, aby móc jej rzeczywiście doświadczyć.

Longde oznacza „serię przestrzeni”. Przestrzeń w tym wypadku odnosi się do pierwotnego wymiaru pustki, który służy za podstawę przejawiania się przejrzystości praktykującego i rozwijania u niego zrozumienia.

Mennagde (albo upadesia) esencjonalna seria „tajemnych instrukcji”, obejmująca specjalne nauki i metody wynikające z doświadczeń mistrzów. Mają one na celu pomóc praktykującemu w rozwoju, aż do całkowitego urzeczywistnienia.

W ujęciu historycznym dzogczen pochodzi od Garaba Dordże z Uddijany, który żył i nauczał trzysta lat po paranirwanie Buddy Siakjamuniego. Wielu uczonych współcześnie umiejscawia Uddijanę w dolinie rzeki Swat w północnym Pakistanie, ale mógł to być także współczesny Afganistan. W przedbuddyjskiej religii Tybetu, tradycji bonpo, również przekazywano nauki dzogczen zwane „Szangszung njendziud”. Wczesne źródła dzogczen mówią także o dwunastu pierwszych nauczycielach dzogczen; niektórzy z nich żyli tysiące lat przed Garabem Dordże. Poprzednikiem Garaba Dordże był Siakjamuni Budda. Głębokie nauki dzogczen są bez wątpienia niesłychanie starożytne.

Garab Dordże urodził się około 60 r. n.e. i uważa się go za pierwszego ludzkiego Dzierżawcę Wiedzy, inaczej Rigdzina (rig dzin; Vidyadhara) nauk dzogczen w naszej epoce. Główny uczeń Garaba Dordże nazywał się Mańdziuśrimitra. On z kolei przekazał wiedzę mistrzowi Śri Singha – obaj osiągnęli całkowite urzeczywistnienie. Od tamtego czasu linia przekazu pozostała nieprzerwana i niesplamiona, jej kontynuatorem jest Czogjal Namkhai Norbu.