Wykład Otwarty Nauczyciela Dzogczen Elíasa Caprilesa
11 sierpnia 2025 r. g. 19:00
Warszawa ul. Zakamarek 61 (Wilanów)
Udział w wykładzie w oparciu o zasadę szczodrości. Dobrowolną darowiznę można będzie przekazać na miejscu.
Sztuka wizjonerska jest sztuką, która zamiast wywoływać osąd akceptacji poprzez postrzeganie piękna lub wzniosłości poprzez postrzeganie czegoś imponującego i zapierającego dech w piersi, wywołuje to, co Elías nazywa „Epoché estetyczną (εποχή)” – czyli zawieszeniem osądu/oceny*, które zaskakuje postrzegającego, wywołując stan zaskoczenia podobny do tego, który Nauki Dzogczen nazywają ”heddewa (had de ba)”, który sam w sobie nie jest stanem Przebudzenia, nazywanym przez Nauki rigpą (rig pa), ale który może być używany zarówno przez doświadczonych joginów, jak i początkujących, aby uzyskać dostęp do rigpy.
Święta sztuka jest sztuką wizjonerską, która oprócz tego, że jest wizjonerska, ma funkcję ukierunkowania postrzegającego na to, co Buddyzm nazywa Przebudzeniem i co w Naukach Dzogczen jest stanem zwanym rigpą. Jak zauważył Ananda K. Coomaraswamy, w tego rodzaju sztuce denotacja i konotacja pokrywają się.
Pierwotna estetyka jest filozofią sztuki, która wyjaśnia wartość i funkcję zarówno sztuki wizjonerskiej, jak i świętej sztuki, zajmując się w ten sposób sztuką jako umiejętnym środkiem Przebudzenia i wyzwolenia. Elías zajmie się tymi tematami, które omawia w swojej książce Estética primordial y arte visionario (GIEAA/CDCHT-ULA, 2000).
Elías Capriles (ur. 1949 r.) Nauczyciel Dzogchen, wenezuelski aktywista społeczny, który swoje życie poświęcił odkrywaniu i praktyce tego wszystkiego, co konieczne, by rozpoczęła się wielka, zarazem indywidualna i kulturowa, przemiana, od jakiej zależy przetrwanie naszego gatunku. Zawodowo zajmujmuje się buddologią, filozofią kontynentalną, teorią kultury, sztuką orientalną oraz psychologią transpersonalną. Od 1993 r. do przejścia na emeryturę w 2014 r. związany z Uniwersytetem Andyjskim w Mérida. Jego dorobek naukowy to dziś przeszło 15 książek (w języku hiszpańskim i angielskim) oraz dziesiątki artykułów. Z buddyzmem Elías zetknął się w 1965 r. Tybetańską Wadźrajanę praktykuje od blisko pięćdziesięciu lat. Pod koniec 1976 r. otrzymał w Katmandu inicjację i przekaz Dudziom Tersar od Dudzioma Rinpocze oraz Thinle Norbu Rinpocze, którzy niedługo później udzielili mu także osobistych wyjaśnień dotyczących praktyki trekczie w górskim odosobnieniu. Na samym początku 1977 r. dalsze szczegółowe wskazówki i rady jak praktykować mennakde otrzymał od Dodrupcziena Rinpocze, który odpowiedział także na jego pytania dotyczące Ryku Lwa (tyb. Seng ge’i nga ro) Dżime Lingpy. W tym samym roku Elías pobierał też w Nepalu i północnych Indiach nauki Dzogczen od Cziatrala Rinpocze, Dilgo Khjentse Rinpocze oraz innych wybitnych mistrzów; przekazano mu wtedy całą tradycję kamy, rozmaite cykle term i Skarbnicę Drogocennych Term (tyb. Rin chen gter mdzod) Dziamgöna Kongtrula. Od roku 1977 do grudnia 1982 r. praktykował anujogę i trekczie zgodnie z instrukcjami mennakde w odosobnieniu w himalajskich jaskiniach. Przełomowym wydarzeniem w jego życiu było spotkanie w 1978 r. Cziögjala Namkhai Norbu, który udzielał nauk w Bodnath w Katmandu. Elías nie tylko odkrył wtedy, że łączy go z Rinpocze niezwykle głęboki związek, lecz zdał sobie też sprawę, że to właśnie sposób nauczania Rinpocze odpowiedni jest dla naszych czasów.
* definicja słowa Epoché (stgr. ἐποχή) –
termin filozoficzny wywodzący się z filozofii starożytnych sceptyków (Pyrron z Elidy). Oznacza wstrzymanie lub moment wstrzymania sądu metafizycznego (por. krytyka metafizyki) co do sposobu istnienia świata, czasowe wzięcie w nawias pewności co do przekonań i założeń. (…)
Od spostrzeżeń prowadzących do solipsyzmu odróżnia epoché m.in. chwilowość, oraz to, że niepewność co do dotychczas uznawanych praw natury może dotyczyć innych, niż niezależność i zewnętrzność względem podmiotu poznającego, cech istnienia świata.